Chińskie restrykcje eksportowe
Globalny sektor motoryzacyjny staje w obliczu poważnego kryzysu wywołanego przez ograniczenia eksportowe Chin dotyczące metali ziem rzadkich i magnesów. Sytuacja ta może prowadzić do przestojów w produkcji pojazdów oraz zakłóceń w łańcuchach dostaw, co potencjalnie odbije się na kondycji światowej gospodarki.
W kwietniu 2025 roku Chiny zdecydowały o wstrzymaniu eksportu magnesów z metali ziem rzadkich, niezwykle istotnych dla nowoczesnych pojazdów. Była to odpowiedź na cła wprowadzone przez administrację Donalda Trumpa, co zaostrzyło już napiętą sytuację handlową. Choć Pekin zaczął wydawać ograniczoną liczbę licencji eksportowych, dostępność surowców pozostaje bardzo ograniczona.
Wpływ na przemysł motoryzacyjny i technologiczny
Te restrykcje mają już zauważalne skutki dla globalnej produkcji:
- BMW przyznało, że dostawy są utrudnione,
- Mercedes-Benz zwiększa swoje zapasy,
- Ford musiał czasowo zamknąć fabrykę w Chicago,
- Suzuki wstrzymało produkcję modelu Swift z powodu braku dostępu do surowców,
- dysproz i terb są kluczowe dla produkcji silników elektrycznych, systemów hamulcowych i robotów przemysłowych.
Reakcja Stanów Zjednoczonych
Amerykańska organizacja MEMA alarmuje o poważnych zagrożeniach dla łańcucha dostaw w branży motoryzacyjnej. Wraz z innymi stowarzyszeniami producentów zaapelowała do administracji Trumpa o rozwiązanie problemu, wskazując na ryzyko związane z produkcją kluczowych komponentów, takich jak pasy bezpieczeństwa.
Donald Trump, reagując na sytuację, krytykował Chiny na platformie Truth Social, oskarżając premiera Xi Jinpinga o trudne podejście do współpracy i złamanie wcześniejszych porozumień handlowych.
Zależność Unii Europejskiej
Unia Europejska pozostaje niemal całkowicie uzależniona od chińskich dostaw metali ziem rzadkich, których import wynosi aż 98%.
Negocjacje Maroša Šefčoviča z Wang Wentao
Podczas spotkania unijnego komisarza Maroša Šefčoviča z chińskim ministrem Wang Wentao poruszano kwestię przyspieszenia eksportu do Europy, lecz rozmowy nie przyniosły przełomowych rezultatów.
Plan redukcji zależności od Chin do 2030 roku
UE planuje zmniejszyć swoją zależność od Chin, dążąc do zaspokojenia 35% zapotrzebowania na te surowce z własnych źródeł do 2030 roku. Realizacja tego celu wymaga ogromnych nakładów na rozwój wydobycia i przetwarzania metali w Europie.
Handel Polska–Niemcy w obliczu kryzysu
Kryzys surowcowy zbiega się z istotnymi zmianami w relacjach handlowych między Polską a Niemcami.
Spadek eksportu z Polski i wzrost importu z Chin
W trzecim kwartale 2024 roku eksport z Polski do Niemiec zmniejszył się o 6,54%, podczas gdy import z Chin wzrósł o 15,1%. Szczególnie dotknięta została branża motoryzacyjna, gdzie niemieckie firmy coraz częściej wybierają akumulatory chińskiego pochodzenia.
Apel Dariusza Sapińskiego o osłabienie złotego
Dariusz Sapiński, prezes Mlekovity, zaapelował o osłabienie złotego, argumentując, że zbyt silna waluta ogranicza konkurencyjność polskiego eksportu.
Rosnąca współpraca Niemiec z Chinami
Niemieckie przedsiębiorstwa motoryzacyjne, takie jak BMW czy Mercedes-Benz, intensyfikują współpracę z chińskimi dostawcami, aby zapewnić sobie dostęp do niezbędnych materiałów. Hildegard Müller, przewodnicząca niemieckiego stowarzyszenia przemysłu motoryzacyjnego, ostrzegła, że brak rozwiązania obecnego kryzysu grozi opóźnieniami lub nawet zatrzymaniem produkcji.
Reakcje producentów samochodów
Firmy motoryzacyjne na całym świecie podejmują działania, aby zminimalizować skutki kryzysu:
- gromadzą zapasy surowców,
- poszukują alternatywnych źródeł dostaw,
- niektóre linie produkcyjne w Europie zostały już wyłączone,
- Sherry House, dyrektorka finansowa Forda, poinformowała, że firma aktywnie poszukuje zamienników dla kluczowych materiałów,
- przewiduje się, że przyszłość może przynieść jeszcze większe wyzwania dla sektora.
Obecny kryzys surowcowy to kolejne trudne wyzwanie dla branży motoryzacyjnej, która już zmaga się z napiętymi harmonogramami. Rozwiązanie problemu wymaga skoordynowanych działań dyplomatycznych oraz dywersyfikacji źródeł zaopatrzenia.
